دائمه مطلقه با وجودیه لا ضروریه در شکل چهارمدائمه مطلقه با وجودیه لا ضروریه در شکل چهارم، از اصطلاحات علم منطق بوده و يکي از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل چهارم می‌باشد. ۱ - توضیح اجمالیدائمه مطلقه با وجودیه لا ضروریه در شکل چهارم، از اصطلاحات علم منطق بوده و يکي از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل چهارم می‌باشد. ۱.۱ - قیاس مختلط«قياس مختلط» قياسى است که صغری و کبری آن از قضایای موجهه ترکيب يافته باشد. ۱.۲ - مختلطات ضروب شکل چهارممختلطات ضروب شکل چهارم به خلاف سه شکل ديگر از لحاظ عقيم يا منتج‌بودن و از لحاظ نوع نتيجه بر يک منوال نيست، بلکه نتايج ضرب اول اين شکل (صغرا: موجبه کلی، کبرا: موجبه کلي، نتيجه: موجبه جزئی) ضرب دوم (صغرا: موجبه کلي، کبرا: موجبه جزئي، نتيجه: موجبه جزئي) به يک منوال است. ضرب سوم (صغرا: سالبه کلی، کبرا: موجبه کلي، نتيجه: سالبه کلي) حکم جداگانه دارد. ضرب چهارم (صغرا: موجبه کلي، کبرا: سالبه کلي، نتيجه: سالبه جزئی) ضرب پنجم (صغرا: موجبه جزئي، کبرا: سالبه کلي، نتيجه: سالبه جزئي) در بيشتر اختلاطات متشابه‌اند، مگر در مواردي که کبرا از قضایای وصفیه مرکبه باشد. ضرب سوم به شکل دوم مشابهت زيادي دارد و چهار ضرب ديگر به شکل سوم مشابهت دارند. تفصيل مختلطات شکل چهارم به دليل اختلافات مذکور، در کتب منطقي در سه جدول جداگانه آمده است: يکي مشتمل بر مختلطات دو ضرب اول، دومي مشتمل بر مختلطات ضرب سوم و جدول سوم شامل ضرب چهارم و پنجم. ۱.۳ - نتیجه قیاسيکي از ضروب منتج قياس مختلط در شکل چهارم عبارت است از: اختلاط قضیه دائمه مطلقه (صغرا) با وجودیه لاضروريه (کبرا). نتيجه چنين قياسي از لحاظ جهت، مطلقه عامه است؛ ۱.۴ - مثالمثال: هيچ‌گاه هيچ متنفسي سنگ نيست و هر انساني بالضروره در يک زماني متنفس است، نه به طور ضرورت؛ پس: هيچ سنگي بالفعل انسان نيست. [۲]
فرصت شیرازی، محمدنصیر بن جعفر، اشكال الميزان، ص۱۳۵-۱۳۶.
[۴]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۵۷-۱۵۹.
[۵]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، شرح المطالع یا لوامع الاسرارفی شرح مطالع الانوار، ص۲۸۲-۲۸۳.
۲ - پانویس
۳ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «دائمه مطلقه با وجودیه لا ضروریه در شکل چهارم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۵. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|